Slaapapneu

Een slaapapneu, verkort apneu, is een ademstilstand tijdens de slaap. Als iemand meer dan 5 keer niet ademt en langer dan 10 seconden tijdens de slaap, spreekt met van een apneusyndroom. Een hypopneu is 'een bijna apneu'.
De ernst van de aandoening wordt weergegeven in AHI. Dat is een combinatie van het aantal apneu en hypopneus in een index.

 

Apneu Hypopneu Index

  • AHI van 5 tot 15 per uur = licht
  • AHI van 15 tot 30 = matig ernstig
  • AHI hoger dan 30 = ernstig



Een apneu kan het hele lichaam beïnvloeden, omdat de organen onvoldoende zuurstof kunnen krijgen. Daarnaast kan iemand enorm moe blijven doordat het lichaam niet heeft kunnen herstellen in de nacht.

Er bestaan twee soorten slaapapneus: OSAS of CSAS.
Deze twee slaapapneus hebben een andere oorzaak.

Bij slaapapneu denken de meeste mensen meteen aan snurkers. Maar niet iedereen weet dat door hersenletsel een vorm van slaapapneu kan ontstaan waarbij de hersenen de longen onvoldoende aansturen. We beschrijven nu beide vormen:

  • OSAS = Obstructieve Slaap Apneu Syndroom. De naam zegt het al. Er is een obstructie. Dat komt doordat de tong en zachte delen in de keel de ademhaling blokkeren. Tijdens de slaap kan de tong in de keel zakken door een slap strottenhoofd of een te slappe luchtpijp. Daardoor gaan mensen luid snurken. Een OSAS apneu door obstructie in de keel hals kan zelfs kans op een herseninfarct geven!
    Naast het advies om af te vallen bij overgewicht  zijn er twee meest gebruikte behandelingen bij een obstructief slaapapneu syndroom (OSAS): het 'bitje /gebitsprothese' of ook wel mandibulair repositie apparaat (MRA) genoemd en Continious Positive Airway Pressure therapie (CPAP). DE CPAP is een apparaat dat geringe overdruk geeft, waardoor ’s nachts de luchtwegen worden opengehouden. Dat kan via een luchtslang naar een neus masker of neusmondmasker. Uit onderzoek blijkt dat een CPAP-behandeling het cognitief functioneren kan verbeteren bij OSAS patiënten die een beroerte hadden. Als iemand alleen tijdens de rugligging snurkt kan met een hulpmiddel voorkomen worden dat iemand op de rug gaat slapen.

  • CSAS = Centraal Slaap Apneu Syndroom. Centraal betekent hier vanuit de hersenen. Dat komt doordat de hersenen onvoldoende signaal geven om te ademen in de slaap. CSAS wordt hieronder uitgebreid besproken. Iemand met deze vorm van apneu hoeft niet eens te snurken.

Centraal Slaap Apneu Syndroom, CSAS.

Als de hersenen te weinig prikkels geven om te ademen heet dat een centraal slaap apneu syndroom (CSAS). Centraal betekent dat de hersenen erbij betrokken zijn. De centrale aansturing van de ademhaling hapert.

Het ademhalingscentrum in de hersenen (verlengde merg in de hersenstam/ medulla oblongata) regelt het aantal keren dat je ademhaalt en hoe diep je ademt. Normaal gesproken reageren de hersenen op een stijging van koolzuurgas en afname van zuurstof waarna het signaal wordt af gegeven aan de ademhalingsspieren om te ademen.

Bij mensen met hersenletsel kan dit verstoord zijn. In het bijzonder bij mensen die hersenstamletsel hebben.

Ook mensen die zuurstoftekort hadden als oorzaak van het hersenletsel, zijn kwetsbaar voor deze aandoening. Ook patiënten met multi-systeem atrofie (MSA) en de ziekte van Parkinson kunnen dit (ongemerkt) hebben.

 

Kenmerkend is de zeer grote moeite om in slaap te vallen, dat uren kan duren. De persoon wordt meermalen wakker als er niet geademd wordt uit een overlevingsreflex. Maar als dit zo vaak per nacht voorkomt dan is men enorm moe tegen de tijd van het opstaan uit bed.

 

Bij CSAS is de persoon níet per sé aan het snurken gedurende de slaap,

De ademhaling kan vertragen tot minimaal aantal per minuut als 2 tot 3 maal waar 12-16 maal normaal is en kan geheel stilvallen.

 

CSAS, het Centrale Slaapapneu Syndroom, komt zowel gemengd voor met OSAS, het Obstructieve Slaap Apneu Syndroom, maar komt ook alleen voor.

 

Mensen met CSAS hebben:

  • Slaapproblemen waarbij men vaak wakker wordt, onrustig slaapt en niet in de diepe slaap komt.
  • Moeite met inslapen.
  • Slaperigheid of ernstige moeheid overdag.
  • Vaak hoofdpijn bij het ontwaken.
  • Niet uitgerust gevoel bij ontwaken.
  • Vaak aandrang om te plassen in de nacht.
  • Te weinig ademhalen (hypoventilatie) en daardoor mogelijk hypercapnie
    Hypercapnie is een te hoog koolzuurgas in het bloed. Met name komt dat voor in de nacht.  Het koolzuurgasgehalte PCO2, kan overdag normaal zijn = normocapnisch.
  • Lichamelijke klachten op langere duur die vaak eerder onverklaarbaar leken.

Wees alert bij hersenletsel in deze hersengebieden
Bij de volgende hersengebieden moet gecheckt worden of er afwijkingen zijn: hersenstam met daarin de mesencephalon = middenhersenen, pons = brug van varol,  en medulla oblongata = verlengde merg, epifyse = pijnappelklier, hypofyse en hypothalamus. Wordt het middenrif voldoende aangetuurd door de hersenen? Dit kan met een poliklinische nachtelijke registratie gemeten worden. Zijn er tijdens een registratie meerdere ademstilstanden in de nacht? Wordt iemand wakker met hoofdpijn? Is iemand te moe om de dag door te komen?

 

Slaapregistratie diagnostiek:

Lees meer

Lees meer over slaapstoornissen ten gevolge van hersenletsel via deze link:
https://www.hersenletsel-uitleg.nl/gevolgen/lichamelijke-gevolgen/slaapstoornis-en-csas#05


Gezonde slaap en slaapfases

Slaap beïnvloedt:

Slaapbehoefte per leeftijd
Invloed van licht op slaap /biologische klok WINTERTIJD ZOMERTIJD tips

Wanneer een specialist raadplegen?
Slaapstoornissen door hersenletsel

Teveel slapen

Meerdere slaapstoornissen onder de loep genomen (o.a OSAS)

CSAS, het Centrale Slaap Apneu Syndroom

Hypoventilatie en hypercapnie
Behandeling CSAS en hypercapnie

Relevante links