Bewegingsstoornissen / Motorische problemen

Korte beschrijvingen van bewegingsstoornissen, problemen met de motoriek of coördinatie, en links naar pagina's met meer info.

Volg de link naar uw onderwerp.
A - B - C - D - E - F-  - H - I - J - K-  M -  P -  R - S - T -  V -  Y

 

Er zijn verschillende soorten bewegingsstoornissen en motorische problemen die een gevolg kunnen zijn van het opgelopen hersenletsel.

Motorische problemen

Motorische problemen zijn bijvoorbeeld verlamming, moeite met doelbewuste handelingen: apraxie. Moeite met spreken; Broca afasie en dysartrie. Moeite met schrijven: agrafie. Moeite met slikken, kauwen.

Het kan komen door:

  • schade aan de motorische hersenschors van de linker- of rechterhersenhelft.  Hiervandaan worden vrijwillige bewegingen aangestuurd evenals de volgorde van bewegingen in grote spiergroepen. (Op onderstaande afbeelding de lichtblauwe strook bovenin het hoofd)

 

  • letsel aan het bovenste motorneuron. Deze zenuwcel reikt van de motorische schors en de hersenstam en zendt signalen naar de lagere motorneuronen die weer signalen afgeeft aan de spieren. Dit veroorzaakt verminderde kracht, problemen met de fijne motoriek en spasticiteit. Dat is een constant abnormaal hoog niveau van spierspanning /  hypertonie. Met overactieve reflexen of hyperreflexie. 
    Ook kan het het spreken, kauwen en slikken beïnvloeden. Het kan variëren van kleine stoornissen in spiercontrole tot en met totale verlamming.|
    signaal.jpg

Bekend is dat mensen door een overprikkeld brein moeite kunnen hebben met de aansturing van de spieren / motoriek en of coördinatie.

Bewegingsstoornissen
Bewegingsstoornissen betekent een 'afwijkende vormen van bewegen'. Het gaat hierbij om ziekten van het zenuwstelsel met:

- te veel bewegen
- te weinig bewegen
- of een stoornis bij het uitvoeren van bewegingen.

Daarbij is de persoon normaal bij bewustzijn.

Het kan komen door:


Een nauwkeurig neurologisch onderzoek moet gedaan worden om deze aandoeningen van elkaar te kunnen onderscheiden.

Bewegingsstoornissen worden ingedeeld in:

  • Hypokinetische stoornissen = Verminderde of langzame beweging, zoals bij de ziekte van Parkinson en parkinsonismen. Hypokinetische syndromen omvatten: rigiditeit, akinesie, bradykinesie en hypoknesie. (Zie de alfabetische volgorde om meer te weten over deze aandoeningen)
  • Hyperkinetische stoornissen = Verhoogde beweging. Hyperkinetische syndromen omvatten: chorea, hemiballisme, tics, myoclonus en dystonie. (Zie de alfabetische volgorde om meer te weten over deze aandoeningen)
  • Tremor = beven op een vast ritme, kan zowel vallen onder hyperkinetische- als hypokinetische stoornissen.
  • Coördinatiestoornis van willekeurige bewegingen (ataxie).

 

 

De hyperkinetische bewegingsstoornissen zijn ingedeeld in een classificatie:

Woordverklaring:


Proximaal (Latijn: proximus) = dichtbijgelegen is de plaatsaanduiding van een lichaamsonderdeel dat dichter bij het centrum van het lichaam ligt dan een ander lichaamsonderdeel.
Distaal is het tegenovergestelde; verder af.

 

In alfabetische volgorde:

A

  • ADCA / SCA
    SCA staat voor Spinocerebellaire ataxie type 1. Spino verwijst naar het ruggenmerg en Cerebellair naar de kleine hersenen. Ataxie naar de ongecoördineerde manier van lopen. SCA1 is een erfelijke ziekte: een kind van een ouder met de ziekte heeft vijftig procent kans om de ziekte te ontwikkelen.

  • Afwezigheid van fidgetybewegingspatroon bij vroeggeborenen. Dit patroon kenmerkt zich normaal gesproken bij gezonde vroeggeborenen door continue, kleine, ronde bewegingen van hoofd, romp en ledematen, die stoppen bij huilen of inspanning. Bij afwezigheid van dit patroon, of bij een abnormale fidgetybeweging wordt dit als een voorspeller gezien van neurologische stoornissen. Het bestuderen van het fidgetybewegingspatroon wordt gedaan om in een vroeg stadium een mogelijke neurologische aandoening op te sporen, zodat vroege behandeling mogelijk wordt.

  • Apraxie wordt gekenmerkt doordat iemand niet goed meer alledaagse handelingen doelgericht kan uitvoeren, terwijl een eventuele opdracht wel wordt begrepen. Zie de link voor info over ideatoire apraxie, ideomotore apraxie, constructieve apraxie, limb kinetische apraxie en buccofaciale of orofaciale apraxie. Feitelijk is een apraxie geen bewegingsstoornis maar een handelingsstoornis; een verstoord handelingsplan waardoor zinvolle bewegingspatronen niet mogelijk zijn. 

  • Ataxie / Coördinatiestoornis is een evenwichts- en coördinatiestoornis, een stoornis van het bewegen. De balans en de coördinatie van het bewegen zijn aangedaan. Iemand met ataxie heeft een onzeker looppatroon en beweegt zijn armen, benen en romp 'schokkerig' en ongecontroleerd. Dit kan veroorzaakt worden door schade aan meerdere hersengebieden, maar de basale ganglia en kleine hersenen zijn het vaakst betrokken. Als ataxie wordt veroorzaakt door de kleine hersenen heet het cerebellaire ataxie.
    Ataxie zie filmpje:
  • Athetose of athetosische bewegingen worden gekenmerkt door voortdurende, langzame, onwillekeurige bewegingen van vingers, handen, voeten en tenen, soms armen, benen, nek en tong. Vaak staan de vingers overstrekt. De gewrichten kronkelen of wringen zich continu of langzaam rollend. Als de gezichtsspieren mee bewegen lijkt het alsof het gezicht een grimas vertoont. De nekspieren lijken verdikt (hypertrofie) doordat de nekspieren veelvuldig samentrekken en het hoofd dan draait. NB! Athetoschische en choreische bewegingen kunnen naast schade aan Rode kernen in de middenhersenen (deel van de hersenstam) ook komen door schade aan de basale ganglia.
    of voorkomen bij de ziekte van Huntington.
    Athetose zie filmpje:

 

B

 

  • Ballisme (proximale chorea) wordt gekenmerkt door onwillekeurige, slingerende onregelmatige, grove bewegingen. Het is verwant aan chorea maar ballisme is langzamer dan chorea en betreft vaak zoals de naam proximale chorea aangeeft; proximale lichaamsdelen. Proximaal betekent dichterbij staand bij het centrum van het lichaam dan een ander lichaamsdeel. In het geval van ballisme betreft het de heup, de dijen, bovenarmen en schouders. Het heupgewricht ligt proximaal van het kniegewricht. De bovenarmen liggen proximaal van de onderarmen. Het tegenovergestelde is distaal.

    Ballisme wordt vaak veroorzaakt door schade aan de subthalamische kern. Dat is een onderdeel van de basale ganglia. Ook de Globus pallidus, Putamen of Caudate nucleus, de andere delen van de basale ganglia kunnen verstoord zijn.
    Tijdens de slaap kunnen de bewegingen tot rust komen, maar bij opwinding worden de bewegingen sterker. Oorzaken van ballisme kunnen zijn: een bloeding, een infarct, een tumor of metastase (uitzaaiing) of een infectie.
    Als het aan één zijde van het lichaam voorkomt, heet dat hemiballisme.

    Ballisme komt van het Griekse woord voor gooien en slingeren. Ballisme is één van de hyperkinetische bewegingsstoornissen. Hyperkinetisch betekent: met overmatige energie. Filmpje zie bij hemiballisme, dat is ballisme aan één kant van het lichaam.

  • Bradykinesie wordt gekenmerkt door een algemene traagheid van beweging en is de meest voorkomende vorm van verminderd bewegen (hypokinesie). Iemand kan bijvoorbeeld een paar maal in de stoel heen en weer bewegen voordat hij of zij op kan staan. Automatische bewegingen bijvoorbeeld het knipperen van de ogen, gaan minder snel en soepel. Dit komt bijvoorbeeld voor bij de ziekte van Parkinson, maar ook bij parkinsonisme aandoeningen en door ouderdom.

C

  • Cerebellaire ataxie is een evenwichts- en coördinatiestoornis (ataxie) dat wordt veroorzaakt door schade aan de kleine hersenen (cerebellum). Iemand met ataxie heeft een onzeker looppatroon en beweegt zijn armen, benen en romp 'schokkerig' en ongecontroleerd.

  • Choreische beweging zie bij chorea. Dit wordt veroorzaakt door letsel in de Rode Kern of door letsel in de basale ganglia.

  • Chorea wordt gekenmerkt door plotse, onregelmatige, onwillekeurige, ongerichte (doelloze), voortdurende, 'dansgelijkende', soms sierlijke bewegingen van het gezicht, handen, de armen, de nek of de romp. De bewegingen kunnen seconden tot minuten aanhouden en zijn niet ritmisch van aard. De bewegingen zijn niet te onderdrukken met de wil en er is geen bewegingsdrang. Het meedoen van de ademhalingsspieren en keelspieren uit zich in kuchen, snuiven of grommen, dat toe kan nemen bij spanningen of emotie. Chorea is Grieks voor dans. Dit wordt veroorzaakt door letsel in de Rode Kern of door letsel in de basale ganglia. De nucleus caudatus / caudate nucleus en het putamen van deze basale ganglia remmen onvoldoende bewegingen af. (inhibitie).
    Er zijn verschillende ziektebeelden die zich presenteren met chorea maar de meest kenmerkende is de ziekte van Huntington. Daar vindt degeneratie plaats van striatale GABA neuronen, waardoor de kop van de Caudate nucleus kleiner wordt (atrofie). 
    Overige aandoeningen met chorea zijn : zwangerschapchorea, systemische lupus erythematodes (SLE), maar ook bijwerkingen van neuroleptica.
    Zie filmpje Chorea bewegingen:
  • Chorea van Sydenham, ook bekend als chorea minor of Sint Vitusdans kenmerkt zich door snelle, korte, ongecoördineerde, schokkende bewegingen. Voornamelijk in het gezicht, de handen en de voeten. Het kan een reactie zijn op het doormaken van een infectie met een streptokokken bacterie. Het kan tevens een ontsteking van de hartspier veroorzaken bij ongeveer 30% van de patiënten. het kan ook een gevolg zijn van van acute reumatische koorts.

D

  • Dysartrie wordt gekenmerkt door moeite met het spreken. Er is weinig controle over de spraak doordat er een probleem is met het gebruik van de spieren van de lippen, tong, gehemelte en stembanden. Het veroorzaakt problemen bij de spraakproductie, vaak bij een goed begrip van taal.

  • Dystonie betekent letterlijk verminderde (= dys) spanning van een spier (= tonus) waardoor spieren overmatig actief zijn. Het wordt gekenmerkt door onwillekeurige, aanhoudende spiersamentrekkingen; spasmen in spieren of spiergroepen. Hierdoor kunnen repetitieve of draaiende bewegingen of een onnatuurlijke stand van het lichaamsdeel ontstaan. De vaak pijnlijke bewegingen gaan vaak gepaard met een tremor.
    Dystonie vormen kunnen worden ingedeeld naar oorzaak, beginleeftijd, of naar verdeling over het lichaam.

    Het kunnen enkele spiergroepen betreffen (focale dystonie) bijvoorbeeld bij spasmodische torticollis, of meerdere spiergroepen (gegeneraliseerde dystonie = uitgebreide dystonie). Dan zijn één of beide benen, de romp en tenminste één ander lichaamsdeel betrokken.

    Bij spasmodische torticollis (Cervicale dystonie) is er een dystonie van de nek- en halsspieren. Als het hoofd scheef staat wordt dat laterocollis genoemd. Als de nek naar één kant gedraaid staat heet dat rotatie-torticollis. Als het hoofd naar achteren gedraaid staat heet dat retrocollis.
    De oogleden kunnen in een kramp dicht blijven. Dat heet blefarospasme; letterlijk ’ooglid-samentrekking’.

    Voorts zijn er nog verdelingen te maken naar segmentaal (dystonie betreft twee aangrenzende lichaamsdelen), hemidystonie (dystonie betreft één lichaamshelft, meestal door hersenletsel) en multifocaal (in een aantal lichaamsdelen dat niet aan elkaar grenst).

    Symptomen van dystonie kunnen zijn:

    • Abnormale houding van de nek, tenen, handen of andere delen van het lichaam.
    • Het onwillekeurig draaien van de nek bij vermoeidheid of stress.
    • Ongecontroleerd snel knipperen met de ogen.
    • Spasmen van de oogleden waardoor de oogleden gesloten blijven.
    • Kramp in de voet of de neiging van een voet om om te draaien na lopen.
    • Problemen met schrijven waardoor het handschrift verslechtert na enige regels schrijven.  

    Dystonie is een van de aandoeningen die kunnen komen door beschadigingen van de basale ganglia. Dystonie kan ook een genetische oorzaak hebben.
    Meer en zeer uitgebreide info kunt u vinden bij de Dystonie vereniging.

    Hieronder drie video voorbeelden van dystonie:

E

  • Early Onset Parkinsonisme (EOPD) is een parkinsonisme dat ontstaat voor de leeftijd van ongeveer 40-45 jaar. Nog een specifiekere indeling is young onset parkinsonisme (YOPD) dat officieel betekent dat klachten van parkinsonisme ontstaan tussen het 21e en 45e levensjaar. Als klachten van parkinsonisme ontstaan voor de leeftijd van 21 jaar heet het juveniel parkinsonisme (JPD).

  • Essentiële tremor /essentieel beven is een veel voorkomende vorm van ritmisch beven. Het komt vooral voor in de handen en onderarmen. Soms doen het hoofd, stem en benen ook mee. Dit komt vooral voor tijdens het aannemen van een houding met de armen, zoals het uitsteken van de handen, schrijven, scheren of iets inschenken. Het is feitelijk een combinatie van een bewegings- en houdingstremor. Het is niet hetzelfde als de ziekte van Parkinson. Essentieel betekent zonder aanwijsbare oorzaak.

F

  • Fidgety-bewegingen zijn gezonde bewegingen. Bij afwezigheid of abnormale fidgety-bewegingen wordt dit als een voorspeller gezien van neurologische stoornissen, zie bij de A bij afwezigheid van fidgetybewegingingspatroon.

H

  • Hemiballisme /hemiballismus wordt gekenmerkt door wilde onwillekeurige bewegingen van de ledematen, aan één kant (=hemi) van het lichaam. Het is éénzijdige ballisme. Zie bij ballisme. Hemiballisme en ballisme kunnen worden veroorzaakt door schade aan de subthalamische kern. Dat is een onderdeel van de basale ganglia. Ook de Globus pallidus, Putamen of Caudate nucleus, de andere delen van de basale ganglia kunnen verstoord zijn.
    Bij het bewegen worden de onvrijwillige bewegingen intenser. De onvrijwillige bewegingen kunnen in rust of tijdens het slapen verdwijnen.

    Negentig procent van de acute bewegingsstoornissen verdween binnen zes maanden.
    Hemiballisme zie filmpje:
  • Hemiballismus-hemichorea (HBHC) syndroom is een zeldzame hyperkinetische bewegingsstoornis. Kenmerkend zijn onvrijwillige, onregelmatige, continue, eenzijdige bewegingen van het lichaam. De oorzaak ligt is een beschadiging van de basale ganglia door een herseninfarct, hersenbloeding, auto-immuunziekten. Hoewel zeldzaam, is een te hoge bloedsuiker (hyperglycemie) een andere mogelijke oorzaak van HBHC-syndroom, ook bekend als chorea-hyperglycemie-basaal gangliasyndroom in deze context.
    De diagnose kan worden gesteld als er een drietal (triade) afwijkingen zijn: chorea, hoge bloedsuiker (hyperglycemie) en radiologische afwijkingen in het een specifiek deel van de basale ganglia; het striatum.

    • Hemichorea, is chorea aan éeén lichaamszijde. Het komt door letsel in de basale ganglia. Het letsel zit aan de andere kant dan waar de bewegingen zich voordoen (contralaterale zijde).


    • Hersengebieden die helpen bij oriënteren in de ruimte en bewegingen mogelijk maken  én helpen bij het evenwicht zie: https://www.hersenletsel-uitleg.nl/gevolgen/lichamelijke-gevolgen/evenwichtsstoornis#neurologie
    • Hoge spierspanning (spiertonus)
      Wordt veroorzaakt door letsel aan het bovenste motorneuron.

    • Hyperkinetische bewegingsstoornissen worden gekenmerkt door teveel en ongewenste, verhoogde spieractiviteit zoals bij de ziekte van Huntington. Het zijn ongewilde, overmatige, normale en abnormale bewegingen, soms gepaard gaande met athetose, ballisme, beven en/of chorea. Hyperkinetisch betekent: met overmatige energie.

    • Hypokinesie is een afname van bewegingen; langzame beweging (bradykinesie) of geen beweging (akinesie) Samen met bradykinesie en akinesie (het starten en stoppen van een beweging wordt moeilijker) is het één van de kenmerken van de ziekte van Parkinson en van atypisch parkinsonisme. Het ontstaat door verminderde dopamineaanmaak doordat dopamineproducerende zenuwcellen  sterven. 
      Video Parkinson bewegingen:

    I

    • Intentietremor is het trillen van de ledematen tijdens een doelgerichte beweging. Het kan het gemakkelijkst worden waargenomen in de handen, bijvoorbeeld bij het grijpen van een voorwerp. Dit kan worden veroorzaakt door letsel in de Rode Kern.

    J

    • Juveniel Parkinsonisme (JPD) Klachten van parkinsonisme die ontstaan voor de leeftijd van 21 jaar. Stijfheid van spieren in combinatie met traag bewegen en al dan niet optredende trillingen van de handen. Oorzaken kunnen velerlei zijn: stofwisselingsziekten, genetische- en auto immune aandoeningen, zuurstoftekort van de hersenen, infectie in de hersenen, hersentumor, waterhoofd, bijschildklierproblemen of bijwerkingen van medicijnen. Early onset parkinsonisme (EOPD) is een parkinsonisme dat ontstaat voor de leeftijd van ongeveer 40-45 jaar. Nog een specifiekere indeling is young onset parkinsonisme (YOPD) dat officieel betekent dat klachten van parkinsonisme ontstaan tussen het 21e en 45e levensjaar.

    K

    M

    • Myoclonus / myoclonie is een zeer snelle, schokkerige, onwillekeurige en meestal aritmische (soms ritmische) beweging, met steeds dezelfde beweging. Er is geen bewegingsdrang. Een myoclonie is niet onderdrukbaar met de wil. 
      Myo betekent spier en clonus betekent schok. De bekendste myoclonus is de hik.

      Als de spierschokken veroorzaakt worden door schade in de hersenschors, zijn het corticale myoclonieën. Ze heten subcorticale myoclonieën als ze door subcorticale (ónder de hersenschors gelegen) hersengebieden veroorzaakt worden zoals de basale ganglia. Het kan ook voortkomen uit de kleine hersenen (cerebellum) of het ruggemerg (myelum).
      De myoclonieën kunnen in rust aanwezig zijn. Dat heet een rustmyoclonus. Een actiemyoclonus is, zoals de naam al aangeeft, een spierschok wanneer de spieren in beweging zijn. Als het slechts op één plek in het lichaam gebeurt is het een focale (plaatselijke) myoclonie. Een multifocale myoclonie zit op meerdere plekken. Zijn de myoclonieën verspreid over het hele lichaam, dan is het een gegeneraliseerde myoclonie. Als het aan één kant van het lichaam worden het het segmentale myoclonieën genoemd.

      Oorzaken kunnen onschuldig zijn als een slaapmyoclonie of de hik, maar ook voorkomen bij epilepsiesyndromen, naast absences en tonisch-clonische aanvallen. Ze kunnen veroorzaakt worden door genetische aandoeningen, stofwisselingsziekten (metabole ziekten), elektrolytenstoornissen (verstoring in calcium, magnesium, kalium, natrium, chloride en fosfaat) bijvoorbeeld door een nierziekte, hersenaandoeningen (encefalopathie) veroorzaakt door slecht functionerende nieren, lever, schildklier, neurodegeneratieve aandoeningen, juveniele myoclonus epilepsie, of door COVID-19.

      De hersenletseloorzaken kunnen zijn: traumatisch hersenletsel, hersenontsteking/ encefalitis, auto-immuunontsteking van de hersenen, herseninfarct/ ischaemisch CVA en zuurstoftekort (hypoxisch-ischaemische encefalopathie/ HIE), bij volwassenen als ook door zuurstortekort voor en rond de geboorte van het kindje (asfyxie).
      Tot slot kunnen myoclonieën veroorzaakt worden door medicijnen. Myoclonieën kunnen ook naast andere bewegingsstoornissen voorkomen, denk aan ataxie, dystonie of chorea.

    P

    • Parkinsonisme: zie voor alle uitgebreide info op de speciale pagina over parkinsonisme en atypisch parkinsonsme. Heel in het kort enkele symptomen:
      • Beven of trillen (tremor) van armen en benen (meestal in rust).
      • Bewegingsarmoede, gebrek aan spontane bewegingen, vertraging van bewegingen en minder meebewegen van de armen bij het lopen.
      • Houdingsafwijkingen en verlies van houdingsreflexen.
      • Moeite met de fijne motoriek, kleine handbewegingen (vaak ook kleiner handschrift).
      • Startproblemen zoals bij het opstaan uit bed of uit een stoel.
      • Stijfheid.
      • Verminderde gezichtsuitdrukking: een 'maskergelaat'.
      • Zachtere spraak, monotone stem.

    • PLMD Periodic Limb Movement Disorder is niet echt een bewegingsstoornis. Het is een slaapstoornis. De benen maken terwijl iemand slaapt opeens heftige, schokkende bewegingen. Dat gebeurt een aantal keren per nacht. Ook de armen kunnen bij sommige mensen plotseling buigende en strekkende bewegingen maken gedurende de slaap.
    • Postvirale ataxie (paravirale ataxie) is een bewegingsstoornis dat gekenmerkt wordt door schokkerige, ongecoördineerde bewegingen ten gevolge van een doorgemaakte virusinfectie (waterpokken, Ebstein-barrvirus /Pfeiffer, mycoplasmavirus en andere). Na een vaccinatie kan ook een postvirale ataxievorm ontstaan. Symptomen kunnen zijn: ongecoördineerde bewegingen, onduidelijke spraak, dubbelzien of schokkerige oogbewegingen, trillende armen, benen of trillingen van het hoofd.

    R

    • Rigiditeithypokinesie is stijfheid (rigiditeit) met verminderd bewegen  (hypokinesie), zie voor alle uitgebreide info op de speciale pagina over parkinsonisme.

    S

    • SCA -1 /ADCA
      SCA-1 staat voor Spinocerebellaire ataxie type 1. Spino verwijst naar het ruggenmerg en Cerebellair naar de kleine hersenen. Ataxie naar de ongecoördineerde manier van lopen. SCA1 is een erfelijke ziekte: een kind van een ouder met de ziekte heeft vijftig procent kans om de ziekte te ontwikkelen.

    • Slikstoornis  Zie uitgebreide info op die pagina.
    • Spasmen vallen officieel niet onder bewegingsstoornissen. Zie info op die pagina.
    • Spasticiteit valt officieel niet onder bewegingsstoornissen. Zie info op die pagina.
      Sommige neurologen scharen spasticiteit wel onder neurologische bewegingsstoornissen.
       

    T

      • Thalamusletsels De thalamus is een doorgeefcentrum/ relaiscentrum dat zowel sensorische (gevoel-) als motorische (beweging-) functies bedient. Beschadigingen van de thalamus kunnen leiden tot bewegingsstoornissen, zoals bewegingsarmoede (akinesie) zonder krachtsverlies en halfzijdige motorische verwaarlozing. Ongecoördineerde, onwillekeurige bewegingen (atactische choreoathetose) komen ook voor bij bijvoorbeeld een herseninfarct in de thalamus. Bij letsel in de rechter-thalamus kan een halfzijdige verlamming /hemiparese ontstaan.
        Alles is afhankelijk van de plek in de thalamus die beschadigd is geraakt. Er zijn zes belangrijke kernen.
        Ook kan er sprake zijn van         onjuiste regulatie van de basale ganglia-thalamocorticale circuits (verbindingen tussen de basale ganglia, thalamus en hersenschors). De thalamus  ontvangt zenuwbanen van de kleine hersenen (het cerebellum), van de globus pallidus internus en van de substantia nigra en projecteert naar de motorische cortex, premotorische cortex en het aanvullende motorische gebied. 


      • Tics zijn plotselinge, korte, snelle en terugkerende, niet-ritmische en stereotype semi-vrijwillige motorische bewegingen die seconden duren. Er is een bewegingsdrang. Tics komen steeds in dezelfde beweging voor. Er zijn mogelijk meerdere tics. De tics zijn kortdurend onderdrukbaar en heten daarom semi-vrijwillige bewegingen. Waarschijnlijk worden tics veroorzaakt door verstoorde samenwerking tussen de basale ganglia. Met name het Striatum, een deel van de basale ganglia speelt een rol.
        Bij de aandoening PANDAS, krijgen kinderen tics na het doormaken van een streptokokkeninfectie (na bijvoorbeeld een keelontsteking of wondje). De tics gaan dan gepaard met gedragsstoornissen. Tics kunnen ook veroorzaakt worden door medicijnen. De website kinderneurologie heeft uitgebreide informatie.

      • Tremoren worden gekenmerkt door abnormale onwillekeurige, ritmische bewegingen van de hand, van het hoofd of ledematen. Er zijn ook types van tremor soms door stofwisselingsproblemen, door medicaties of door structurele hersenproblemen.

      V

      • Vasculair parkinsonisme is een aandoening met klachten van Parkinsonisme veroorzaakt door chronische stoornissen van de doorbloeding van de hersenen bijvoorbeeld door meerdere lacunaire infarcten in de middenhersenen of door een groter infarct in de basale ganglia. Bij ongeveer een kwart van de mensen met deze aandoening verlopen de klachten acuut, bij anderen gaat het geleidelijk.

       

      Y

      • Young onset parkinsonisme (YOPD) betekent dat klachten van parkinsonisme ontstaan tussen het 21e en 45e levensjaar. Zie ook info bij juveniele parkinsonisme (JPD) en early onset parkinsonisme (EOPD).

      Classification thanks to Overview of Movement and Cerebellar Disorders By Hector A. Gonzalez-Usigli, MD, HE UMAE Centro Médico Nacional de Occidente

      ©Overige tekst Hersenletsel-uitleg ©