Letsel in de pariëtaalkwab /wandbeenkwab
Woord vooraf: Het brein werkt als één geheel samen. Hersenfuncties lopen verspreid door de hersengebieden en komen voort uit de uitwisseling tussen de gebieden. Toch zijn er wel klachten aan te wijzen per hersengebied.
Algemene info
De pariëtale kwabben bevinden zich achter de frontale kwabben, meer aan de achterkant van het hoofd.
- In de pariëtale kwab wordt de gevoelsinformatie van verschillende delen van het lichaam bijeengebracht (sensorische informatie: pijn, gevoel, warm of koud etc.).
- Door de pariëtale kwab wordt ons bijvoorbeeld verteld welke kant boven is; het is onze ruimtelijke oriëntatie.
- De pariëtale kwab voorkomt dat we ons stoten tegen dingen, stuurt de fijne motoriek aan.
Een specifiekere indeling:
- Het centrale deel van deze kwab zorgt met name voor de aansturing van de grove motoriek (benen en ledematen).
- Het gedeelte meer naar de zijkant toe (lateraal), is de aansturing van de fijne motoriek en sensoriek (gevoel), bijvoorbeeld handen, gezicht en mimiek.
-
Het achterliggende gedeelte van deze kwab (posterior pariëtale cortex) levert informatie aan de hersenen over snelheid en richting van een beweging.
-
Het achterliggende gedeelte van de pariëtale kwab (posterieure parietale cortex) is ook belangrijk voor het aansturen van bewegingen van de arm, hand en ogen. Het gebied is op deze manier onder andere betrokken bij het oppakken van een voorwerp dat je ziet liggen. Voor het uitvoeren van deze handelingen heb je visuele informatie nodig, omdat je anders misschien naast of voor het voorwerp grijpt..
- ruimtelijke oriëntatie en motoriek (aansturen arm, handen en ogen)
- schrijven
- aandacht
- uitvoerende taken (executieve functies)
- In het achterliggende gedeelte van de pariëtale kwab (posterior pariëtale cortex) komt informatie uit alle zintuigsystemen samen. Vanuit dit gedeelte wordt de aandacht (attentie) gericht op dingen die om ons heen gebeuren.
-
In het voorste deel (somatosensorische cortex) worden tast-, pijn-, temperatuur- en proprioceptieve- (houding en beweging van lichaamsdelen) prikkels verwerkt. Door het combineren van somatosensorische informatie (lichaamswaarneming betreffend) en de visuele informatie (dat wat gezien wordt), kan het gebied helpen bij het visualiseren van de: lichaamspositie.
- verwerking van tast-, pijn-, temperatuur en houdingsprikkels
- visualiseren van lichaamspositie.
- De linkerkant van de pariëtaalkwab is vooral betrokken bij taal (verbaal geheugen) en rekenen.
- Aan de rechterkant van de pariëtaalkwab is het gebied betrokken bij ruimtelijke oriëntatie (het begrijpen van plattegronden e.d.) en ook bij taal en rekenen.
Schade kan o.a. leiden tot:
- Onvermogen om woorden te vinden bij het schrijven
- Problemen met het lezen
- Moeite met schrijven (Agrafie)
- Moeite met getekende objecten
- Moeite met het onderscheiden van links met rechts
- Moeite met rekenen (dyscalculie)
- Gebrek aan bewustzijn van bepaalde lichaamsdelen of ruimte
- Moeilijkheden met oog-hand coördinatie
- Verlamming aan andere kant dan waar het letsel is
- Ruimtelijke desoriëntatie
- Apraxie, onvermogen om in de juiste volgorde te handelen
- Anosognosie, gebrek aan ziekte-inzicht.
Bronnen:
Wenckebach Instituut UMCG. (z.d.). Geraadpleegd van https://www.umcg.nl/NL/UMCG/Afdelingen/Wenckebach_Instituut/Over_WI/het_wenkebach_instituut/Paginas/default.aspx
Benson, D. F., & Blumer, D. (1975). Psychiatric Aspects of Neurologic Disease. New York, V.S.: Grune and Straton.
Brooks, V. B. (1988). Handbook of Physiology: The Nervous System. Oxford, U.K: Oxford University Press.
Brown, J. W. (z.d.). Aphasia, apraxia, and agnosia;: Clinical and theoretical aspects,. Springfield, Illinois: C.C. Thomas.
Drewe, E. (1975). Go - No Go Learning After Frontal Lobe Lesions in Humans. Cortex, 11(1), 8–16. https://doi.org/10.1016/s0010-9452(75)80015-3
Eyskens, E., Feenstra, L., Meinders, A. E., Vandenbroucke, J. P., & Van Weel, C. (1997). Codex Medicus (10e ed.). Maarssen, Nederland: Elsevier Gezondheidszorg.
Hersenletsel uitleg | Hersenletsel-uitleg.nl. (z.d.). Geraadpleegd van https://www.hersenletsel-uitleg.nl/
Kolb, B., & Milner, B. (1981). Performance of complex arm and facial movements after focal brain lesions. Neuropsychologia, 19(4), 491–503. https://doi.org/10.1016/0028-3932(81)90016-6
Kuks, J. B. M., Snoek, J. W., Oosterhuis, H. G. J. H., & Fock, J. M. (2003). Klinische neurologie (15e ed.). Houten, Nederland: Bohn Stafleu van Loghum.
Kuypers, H. G. J. M. (2011). Anatomy of the Descending Pathways. Comprehensive Physiology, . https://doi.org/10.1002/cphy.cp010213
Leonard, G., Jones, L., & Milner, B. (1988). Residual impairment in handgrip strength after unilateral frontal-lobe lesions. Neuropsychologia, 26(4), 555–564. https://doi.org/10.1016/0028-3932(88)90112-1
Levin, H. S., Amparo, E., Eisenberg, H. M., Williams, D. H., High, W. M., McArdle, C. B., & Weiner, R. L. (1987). Magnetic resonance imaging and computerized tomography in relation to the neurobehavioral sequelae of mild and moderate head injuries. Journal of Neurosurgery, , 706–713. https://doi.org/10.3171/jns.1987.66.5.0706
Miller, L. (1985). Cognitive risk-taking after frontal or temporal lobectomy—I. The synthesis of fragmented visual information. Neuropsychologia, 23(3), 359–369. https://doi.org/10.1016/0028-3932(85)90022-3
Parietaal. (z.d.). Geraadpleegd van http://psychologie.ahmas.nl/modules/pagesahmas/php/view.php?id=31556
Semmes, J., Weinstein, S., Ghent, G., Meyer, J. S., & Teuber, H. (1963). Correlates of impaired orientation in personal and extrapersonal space. Brain, 86(4), 747–772. https://doi.org/10.1093/brain/86.4.747
Stuss, D. T., Ely, P., Hugenholtz, H., Richard, M. T., LaRochelle, S., Poirier, C. A., & Bell, I. (1985). Subtle Neuropsychological Deficits in Patients with Good Recovery after Closed Head Injury. Neurosurgery, 17(1), 41–47. https://doi.org/10.1227/00006123-198507000-00007
Walker, A. E., & Blumer, D. (1975). The Localization of Sex in the Brain. Cerebral Localization, , 184–199. https://doi.org/10.1007/978-3-642-66204-1_15
Warren, J. M., & Akert, K. (1964). The frontal granular cortex and behavior. New York, V.S: McGraw Hill.
Zulch, K. J., Creutzfeldt, O., & Galbraith, G. C. (1977). Cerebral Localisation. Psychological Medicine, 6(04), 686. https://doi.org/10.1017/s0033291700018596
