Craniocervicale Instabiliteit (CCI) en Atlanto-axiale Instabiliteit (AAI) inleiding

Craniocervicale instabiliteit (CCI) en atlanto-axiale instabiliteit (AAI) zijn aandoeningen die vaak tegelijkertijd voorkomen en een grote impact kunnen hebben op de kwaliteit van leven.
CCI verwijst naar een instabiliteit in het gebied waar de schedel en de bovenste nekwervels samenkomen, terwijl AAI instabiliteit betreft tussen de eerste en tweede nekwervel (atlas en axis).

Upper Cervical Instability (UCI) is een overkoepelende term waaronder cranio-cervicale instabiliteit en atlanto-axiale instabiliteit vallen. Het kan de zenuwen, hersenen en het ruggenmerg beïnvloeden, die samen het zenuwstelsel vormen. Het weefsel rondom deze zenuwen en structuren heeft als taak om te beschermen, ondersteunen en verbinden. Als er iets verandert in hoe deze structuren belast worden of hoe goed ze doorbloed zijn, kan dit het zenuwstelsel beïnvloeden.

CCI (Craniocervicale Instabiliteit) na trauma: de relatie met hersenletsel

Craniocervicale instabiliteit (CCI) is een aandoening waarbij de stabiliteit in het gebied tussen de schedel en de bovenste nekwervels verstoord is. De instabiliteit kan leiden tot een verminderd vermogen om de kop en nek goed te ondersteunen. 
Hoewel niet alle gevallen van CCI direct hersenletsel veroorzaken (!), kan een onbehandelde instabiliteit wel bijdragen aan langdurige klachten die sterk overlappen met symptomen van hersenletsel. Het is daarom zo belangrijk om bij aanhoudende klachten na een trauma tijdig medisch advies in te winnen en de juiste diagnostiek te laten uitvoeren.

Oorzaken:

De oorzaken van CCI kunnen uiteenlopend zijn. Een veelvoorkomende oorzaak is trauma, zoals een whiplash , kop-staartbotsing, val of ander ongeluk. Bij dit ongeluk kan ook traumatisch hersenletsel zijn ontstaan.
De ligamenten (banden) en andere ondersteunende structuren kunnen worden uitgerekt of beschadigd.

Daarnaast kunnen aandoeningen zoals Ehlers-Danlos-syndroom (EDS), waarbij bindweefsel van nature zwakker is, bijdragen aan het ontstaan van CCI. Ook ontstekingsziekten zoals reumatoïde artritis, die de gewrichten en ondersteunende weefsels aantasten, kunnen een rol spelen. In sommige gevallen wordt CCI veroorzaakt door degeneratieve veranderingen, zoals slijtage van de tussenwervelschijven of ligamenten bij het ouder worden. Tot slot kunnen aangeboren afwijkingen, zoals een afwijkende vorm van de schedelbasis of wervels, chiari malformation type I, het risico op CCI verhogen.

Gevolgen:

CCI kan verschillende klachten veroorzaken waaronder duizeligheid, evenwichtsproblemen en neurologische symptomen, zoals tintelingen, spierzwakte, of moeilijkheden bij spreken en slikken (dysfagie). In ernstige gevallen kan het zelfs leiden tot ademhalingsproblemen of een sterk verminderde mobiliteit of verlamming. Veelvoorkomende symptomen zijn extreme hoofdpijn, een gevoel alsof het hoofd te zwaar is voor de nek, en nekpijn. Hoofdpijn kan verergeren door drukverhogende activiteiten zoals hoesten, niezen, geeuwen of lachen. Andere neurologische klachten zijn onder andere slaapapneu (zowel centraal vanuit de hersenen als door obstructie in de hals), tintelingen, pijn of een doof gevoel in het gezicht, en problemen met (dubbel)zien. Daarnaast kunnen ook oorsuizen of tinnitus, misselijkheid en braken, onregelmatige neerwaartse oogbewegingen (nystagmus) optreden. Deze symptomen kunnen een grote impact hebben op de kwaliteit van leven.

Een verstoring van het autonome zenuwstelsel (Dysautonomie of POTS) kan een breed scala aan symptomen veroorzaken. Enkele veelvoorkomende klachten zijn een onregelmatige of versnelde hartslag (tachycardie), hitte-intolerantie, duizeligheid, die soms wordt veroorzaakt door orthostatische hypotensie (verstoorde bloeddrukregulatie bij het opstaan). Andere symptomen zijn flauwvallen, problemen met de darmwerking zoals obstipatie, overmatige dorst en chronische vermoeidheid.

Daarnaast kan de druk op de hersenstam en omliggende structuren ook bijdragen aan een verhoogde intracraniële druk (hoge hersendruk), wat kan resulteren in klachten zoals hoofdpijn, wazig zien, misselijkheid en neurologische uitval.

Het verband met hersenletsel ligt dus in de mogelijke impact van instabiliteit op de omliggende zenuwen, bloedvaten en hersenstam. De doorbloeding naar de hersenen kan worden verstoord.

De relatie tussen het overdruksyndroom en CCI

Overdruksyndroom, ook wel bekend als een probleem met de druk van hersenvocht in ruggenmerg en hersenen, is een aandoening waarbij de druk in de hersenen niet goed gereguleerd wordt. Dit kan leiden tot klachten zoals hoofdpijn, problemen met het zicht en moeite met evenwicht. 

Een mogelijke oorzaak die vaak over het hoofd wordt gezien, is een verband met craniocervicale instabiliteit (CCI). Dit betekent dat de gewrichten tussen de schedel en de bovenste nekwervels niet stevig genoeg zijn, wat druk op het ruggenmerg of de hersenstam kan veroorzaken. Hoewel nog niet alles precies duidelijk is, tonen onderzoeken aan dat CCI kan bijdragen aan veranderingen in de hersenvochtdruk en zo overdruksyndroom kan veroorzaken of verergeren.

Lees meer over het overdruksyndroom.