en Middelengebruik

Dit is een landingspagina voor alle onderwerpen 'vergiftiging en middelengebruik'. Klap het menu uit om alles te zien.

Neurotoxisch = giftig voor het brein

Vergiftiging of wel intoxicatie kan de oorzaak van hersenletsel zijn.

De stoffen die giftig zijn voor het zenuwstelsel (neurotoxische stoffen) beïnvloeden de werking van neurotransmitters. 

Neurotransmitters zijn stofjes die hersencellen (neuronen) met elkaar laten communiceren. Daarnaast laten ze zenuwcellen met spiercellen communiceren. Deze zenuwcellen hebben aan het uiteinde een contactplaats waar de signaaloverdracht plaatsvindt. Lees meer op de pagina over neurotransmitters.

Wanneer neurotransmitters niet meer goed kunnen communiceren kunnen er verschillende klachten ontstaan. Als de uitval blijvend is, spreekt men van hersenletsel of spieruitval. Vaak zijn de gevolgen van hersenletsel onzichtbaar. De onzichtbare gevolgen van hersenletsel zijn de gevolgen die het minst begrepen worden door de omgeving, maar die vaak het heftigst zijn voor de persoon in kwestie.

Voorbeelden van neurotoxische stoffen zijn:

• zware metalen (lood, broom, koper (ziekte van Wilson), kwik en kwikverbindingen).
• te hoge doses medicijnen of te lang gebruik van barbituraten en opioïden.
• organische oplosmiddelen: azijnzuur, benzeen, chloroform, ethanol, di-ethyleen, heptaan, HMPA, methanol, mierenzuur, pentaan, THF en toluene. Deze stoffen kunnen ook leiden tot schildersziekte ook wel Chronische Toxische Encephalopathie (CTE) of Organisch psychosyndroom (OPS) genoemd. 
• neurotoxinen (zenuwgassen, insecticiden, sommige bacteriën en gif uit dieren en planten)
• koolmonoxide of CO-vergiftiging Koolmonoxide is een gas dat in het bloed bindt aan hemoglobine, het eiwit dat zuurstof door je lichaam vervoert. Hierdoor krijgt je lichaam minder zuurstof. De klachten kunnen hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid en vermoeidheid zijn. Iemand kan in slaap vallen, bewusteloos raken en zelfs overlijden als er niet op tijd hulp komt. Chronische koolmonoxidevergiftiging komt door langdurige blootstelling aan kleine hoeveelheden koolmonoxide. Dit kan leiden tot hoofdpijn, spierkrampen, misselijkheid en braken, cognitieve problemen, zoals verwarring, geheugenproblemen, depressie, prosopagnosie (het niet herkennen van gezichten) of zelfs gehoorhallucinaties (auditieve hallucinaties). Bij zwangere vrouwen kan het leiden tot afwijkingen in het zenuwstelsel van het ongeboren kind.  
• nanoplastics microplastics

Lees over de risico's voor op de hersenen door middelengebruik:

• alcohol. Van alcohol is bekend dat het een neurotoxische stof is voor de hersenen.
• drugs, waaronder:
  • Cannabis
  • XTC
  • Cocaïne
  • Lachgas
• e-sigaret-en-shisha-pen 
• vapen /vapes of e-sigaret
• vapen en nicotine hebben een negatief effect op de hersenontwikkeling en is bovendien zeer verslavend, zegt ook het Trimbos instituut.
  
  "Nicotine bereikt binnen zeven seconden de hersenen en zorgt binnen zeven seconden voor een 'milde roes', die enkele minuten duurt. De stof is zeer verslavend. Vanwege de snelle afbraak van nicotine in het lichaam hebben verslaafde rokers de behoefte om meermalen en verspreid over de dag te roken, zodat de nicotinespiegel in het bloed op peil blijft". zegt ook het Trimbos instituut. 
  
  Vapen. Die stof die ook in vapes zit, kan leiden tot hartkloppingen, duizeligheid, hoge bloeddruk en zelfs epileptische aanvallen.
  Bij het roken van vapes, elektronische sigaretten, komen ook giftige metalen vrij. Die brengen schade toe aan de hersenen, luchtwegen en andere organen. Deze giftige metalen zijn onder andere lood, uranium en cadmium.
  
  Niet alleen kan vapen luchtwegklachten geven maar het vapen heeft zeker voor jongeren ook effect op de hersenen en psyche. Impulsiviteit, slechte impulscontrole, concentratieverlies en geheugenproblemen en depressie worden veel genoemd. De hersenen ontwikkelen zich tot ongeveer het 25e levensjaar. Als zij voor die tijd in de ontwikkeling geschaad zijn, is dat onherstelbaar. 
  
  
• kijk op https://www.ikstopnu.nl/ 
• Bel de Stoplijn: 0800-1995
• of kies voor de Stop mail
  

Meer info: https://artsenslaanalarm.nl/
https://youtu.be/Di5PTNQsfQE

Wat gebeurt er bij een verslaving?

Bij een verslaving raakt het beloningssysteem in de hersenen uit balans. Het is niet simpelweg een gedragsprobleem. Dit beloningssysteem wordt geactiveerd door plezierige activiteiten, zoals eten, sociale interacties of sporten. Het beloningscircuit, ook wel het dopaminerge systeem genoemd, omvat hersengebieden die samenwerken om beloningen te verwerken en gedrag te beïnvloeden.

Het begint vaak onschuldig: mensen gebruiken middelen om zich goed te voelen of emoties zoals trauma en angst te verzachten. Maar door geleidelijke veranderingen in hersenverbindingen kan dit leiden tot een verslaving.

Bij een verslaving zorgt een stof (zoals alcohol, drugs of nicotine) of een gewoonte (zoals gamen, gokken of social media) voor overmatige stimulatie van het beloningssysteem. Belangrijke hersengebieden in dit circuit zijn de ventrale tegmentale area (VTA), het nucleus accumbens en de prefrontale cortex, waarover in het volgende hoofdstuk meer.

De hersenen produceren steeds meer van de stof dopamine (neurotransmitter), wat een kortstondig gevoel van geluk of ontspanning geeft. Dit effect is tijdelijk, waardoor steeds meer van de stof of activiteit nodig is om hetzelfde gevoel te ervaren. Een teveel aan dopamine kan rusteloosheid, impulsief gedrag, concentratieproblemen en angst veroorzaken. Overactieve dopaminepaden kunnen zelfs leiden tot neuropsychiatrische aandoeningen, zoals schizofrenie.

Controle over gedrag vermindert
De controle over gedrag neemt verder af omdat de prefrontale hersenschors, normaal remmend op de amygdala, minder goed werkt. Dat leggen we in het volgende hoofdstuk uitgebreider uit. Het wordt moeilijker te stoppen, waardoor iemand zich volledig op de verslaving richt, ondanks schadelijke gevolgen. Dit beïnvloedt niet alleen de fysieke en mentale gezondheid door schuld en schaamte, maar kan ook problemen geven in relaties, werk en financiën.

Let op! Wanneer een verslavingspatroon eenmaal is geactiveerd, zie je vaak dat de ene verslaving gemakkelijk door een andere kan worden vervangen.

Geen oordeel maar hulp!
Niemand kiest bewust voor een verslaving; het vermogen om keuzes te maken raakt verstoord in de hersenen. Er vinden echte veranderingen in de hersenen plaats. Herstel is mogelijk, maar vraagt tijd, inzicht, voorlichting, therapie, compassie en de juiste ondersteuning.

Hersengebieden en neurotransmitters die betrokken zijn bij een verslaving

Hersengebieden

• De amygdala en de prefrontale hersenschors of prefrontale cortex zijn twee essentiële delen van het menselijk brein die nauw samenwerken, via een netwerk van neurale paden. Dit netwerk maakt communicatie en coördinatie tussen beide mogelijk.
  
  De amygdala speelt een belangrijke rol bij emoties, zoals angst en beloning, terwijl de prefrontale cortex verantwoordelijk is voor rationeel denken, besluitvorming en impulscontrole.
  
  Onder normale omstandigheden werken deze gebieden samen om emotionele reacties in balans te houden en weloverwogen beslissingen te nemen.
  
  Bij een verslaving raakt deze samenwerking in het brein uit balans. De amygdala raakt overactief, wat zorgt voor sterke verlangens (craving) en heftige emoties. Tegelijkertijd werkt de prefrontale cortex minder goed, waardoor het lastiger wordt om de impulsen te beheersen of verstandige keuzes te maken. Dit is de reden waarom een verslaving vaak leidt tot verminderde controle en extra gevoeligheid voor 'triggers'.
  
  
• Het ventrale tegmentale gebied (VTA) aan de aan de onderkant van de middenhersenen (mesencefalon) is verantwoordelijk voor de afgifte van dopamine, een neurotransmitter die ons een gevoel van plezier en motivatie geeft. Een aantal cellen in dit gebied gebruikt de stof dopamine om met elkaar te communiceren. Overactieve dopaminepaden kunnen iemand gevoelig maken voor verslavingen.
  
  
•  De nucleus accumbens, onderdeel van de basale kernen en daarmee van het limbisch systeem, is een belangrijk deel van het beloningssysteem in de hersenen. Het zorgt ervoor dat diegene zich blij en beloond voelt. Het helpt bij het regelen van emotionele reacties, het opslaan van emotionele herinneringen, genot en motivatie. 
  Het helpt ook bij pijnbestrijding door de afgifte van dopamine en serotonine, die een rol spelen bij pijn en plezier.
  
  

Neurotransmitters

• Serotonine draagt bij aan het ervaren van ontspanning en welzijn. Een teveel kan hoofdpijn, zweten en verwarring geven en tot ernstigere problemen leiden zoals spiertrekkingen, hoge koorts, en zelfs levensbedreigende complicaties.
  
• Dopamine geeft een fijn gevoel als het vrij komt als beloning, maar een teveel aan dopamine in het lichaam kan leiden tot negatieve effecten als verslaving of stemmingsstoornissen. Dit kan zich uiten in symptomen zoals rusteloosheid, impulsief gedrag, moeite met concentreren en zelfs angstgevoelens. Als dit systeem te veel wordt geprikkeld, raakt het uit balans en kan iemand verslaafd raken.
   
  
• kijk op https://www.ikstopnu.nl/ 
• Bel de Stoplijn: 0800-1995
• Of kies voor de Stop mail

Lees meer over de risico's voor de hersenen door:

• Drugs, waaronder:
  • Cannabis
  • XTC
  • Cocaïne
  • Lachgas
• Alcohol. Van alcohol is bekend dat het een neurotoxische stof is voor de hersenen.

Microplastics en nanoplastics in het menselijk lichaam en in de hersenen

Microplastics en nanoplastics (MNP soms afgekort tot NMP nanomicroplastics), kleine plasticdeeltjes, komen steeds vaker voor in ons milieu en zijn inmiddels ook in het menselijk lichaam aangetroffen. Onder andere de menselijke nier, lever, hersenen, longen, darmen, beenmerg en placenta bleken microplastics te bevatten.

Hoe groot is dat?

Microplastics = minder dan 5 millimeter groot

Nanoplastics = piepkleine deeltjes van 1 tot 1000 nanometer. Juist die hopen zich in grotere hoeveelheden op in de hersenen, meer dan in de lever of nieren.

Vaak worden bij onderzoek alleen grotere deeltjes (meer dan 5 micrometer) gemeten, waardoor de kleinste nanoplastics niet worden meegenomen.

Dementie
Meer ophoping van MNP werd gevonden in de hersenen van mensen die aan dementie zijn overleden. Deze ophopingen zaten vooral in de wanden van bloedvaten in de hersenen en in immuuncellen. Bij dementie krimpt het hersenweefsel, werkt de bescherming van de hersenen minder goed en worden afvalstoffen slechter opgeruimd. Dit kan ervoor zorgen dat de MNP-waarden hoger zijn. Uit deze bevindingen konden geen conclusies over oorzaak en gevolg getrokken worden.

Bloed-hersenbarrière
Een zorgwekkend aspect hiervan is de potentiële impact op de bloed-hersenbarrière, een kritieke beschermende laag die het brein moet afschermen tegen schadelijke stoffen. Onderzoek wijst erop dat sommige microplastics deze barrière kunnen passeren, wat kan leiden tot ophoping in de hersenen. Dit kan mogelijk ontstekingsreacties, neurologische schade of verstoring van hersenfuncties veroorzaken.

De bloed-hersenbarrière is normaal gesproken een essentieel mechanisme in het menselijk lichaam dat de hersenen beschermt tegen schadelijke stoffen en ziekteverwekkers. Het bestaat uit een netwerk van strak verbonden cellen in de wanden van de bloedvaten in de hersenen. Deze barrière zorgt ervoor dat alleen specifieke moleculen, zoals zuurstof en voedingsstoffen, vanuit het bloed naar de hersenen kunnen worden doorgelaten.

Nog niet bekend wat dat voor de gezondheid betekent
Hoewel het exacte effect op lange termijn nog niet volledig is onderzocht, is het duidelijk dat blootstelling aan microplastics risico's met zich meebrengt voor de menselijke gezondheid. Zodra dat bekend is plaatsen we dat hier.

Het verminderen van plasticgebruik en het verbeteren van afvalbeheer zijn cruciale stappen om deze problematiek aan te pakken.
Beperk het gebruik van plastic voor eenmalig gebruik tot een minimum, ventileer je huis goed en stofzuig regelmatig om stof en plastic afval te verwijderen en vermijd cosmetische producten die opzettelijk MNP toevoegen, zoals scrubs met plastic bolletjes.