De functie van de gyrus fusiformis

De fusiforme gyrus is een deel van de hersenen dat aan de onderkant van de slaapkwab (ook wel de temporale kwab genoemd) zit. Dit gebied is nodig om gezichten, gezichtsuitdrukkingen, voorwerpen en visuele patronen (herkenbare beelden of vormen) te herkennen en te onderscheiden. Daarnaast helpt het ook bij het verwerken van kleuren en het lezen van woorden. Alles bij elkaar is dit een belangrijk gebied voor je dagelijkse én sociale leven!

Samengevat:

• herkennen en lezen van woorden 
• gezichtsherkenning (prosopagnosie)
• herkennen van emoties in gezichten
• lichaamsherkenning
• herkennen en onderscheiden van voorwerpen en patronen (visuele agnosie)
• verwerken van kleuren.

Wat zijn de gevolgen als je letsel hebt in de gyrus fusiformis?

Zoals uit de opsomming hierboven van de functies van de gyrus fusiformis te verwachten is, treden in specifieke functies problemen op bij een beschadiging.
Een van de bekendste gevolgen is prosopagnosie, ook wel gezichtsblindheid genoemd, waarbij iemand moeite heeft om gezichten te herkennen, zelfs van mensen die ze goed kennen. Soms ziet een gezicht er vervormd uit. Ook kan iemand met schade aan de gyrus fusiformis soms geen gezichtsuitdrukkingen of emoties meer herkennen. Dat kan veel moeite geven in de omgang met mensen. 
Andere mogelijke gevolgen zijn moeilijkheden met het identificeren van objecten en patronen (visuele agnosie) of problemen met het onderscheiden van kleine visuele details en kleuren.

Geen letsel, maar minder actieve gyrus fusiformis:
Dyslexie: Onderzoek toont dat bij dyslexie de gyrus fusiformis minder actief is en minder grijze stof bevat. De ernst van leesproblemen met woorden hangt samen met het witte-stofnetwerk, vooral in de rechter gyrus fusiformis.

Autisme: Uit onderzoek blijkt dat bij mensen met autisme weinig tot geen activiteit in de fusiforme gyrus zichtbaar is bij het bekijken van een gezicht. Dit is te verklaren uit het feit dat dit deel van de hersenen belangrijk is voor het herkennen van emoties.

Oorzaken van letsel in de gyrus fusiformis

De gyrus fusiformis kan beschadigd raken door verschillende oorzaken. Een veelvoorkomende oorzaak is een beroerte, waarbij een onderbreking van de bloedtoevoer naar dit gebied kan leiden tot functieverlies. Traumatisch hersenletsel door bijvoorbeeld een ongeval kan eveneens schade veroorzaken of een operatie aan de slaapkwab (temporale lobectomie). Daarnaast kunnen neurologische aandoeningen zoals epilepsie, tumoren of degeneratieve ziektes, waaronder Alzheimer, een negatieve invloed hebben op de gyrus fusiformis. Tot slot kan een infectie of ontsteking in de hersenen (hersenontsteking (encefalitis) ook letsel veroorzaken, met mogelijke gevolgen voor cognitieve en visuele functies.

Waar in de hersenen ligt de gyrus fusiformis?

De gyrus fusiformis is een belangrijk onderdeel van de laterale temporale kwab (slaapkwab) en de achterhoofdskwab (occipitaal kwab). Lateraal betekent aan de de zijkant liggend. De neuroloog en anatoom Brodmann nummerde in 1909 de hersengebieden, waarbij de gyrus fusiformis werd aangeduid als 'Brodmann-gebied 37', ook bekend als de occipitotemporale gyrus.

De gyrus fusiformis is ook een onderdeel van het visuele verwerkingssysteem.
Samen zorgen deze gebieden voor het waarnemen, interpreteren en begrijpen van visuele informatie, zoals kleur, beweging en vorm. 

Neuropsychologisch onderzoek toont aan dat gezichtsherkenning mogelijk is door een uitgebreid netwerk in het visuele deel van de hersenen of ventrale visuele route. Dit netwerk strekt zich uit van de achterkant van het hoofd (laterale achterhoofdsulcus) tot aan de zijkant van de slaap (temporale pool).

De fusiforme gyrus  en het voorste deel van de slaapkwab (anterieure temporale cortex) werken samen om gezichten te herkennen. Letsel in het voorste deel van de slaapkwab (anterieure temporale cortex), geeft moeite om gezichten te onthouden en letsel in de gyrus fusiformis moeite om gezichten te herkennen.
In de rechterhelft van de slaapkwab, zit een gebied dat ervoor zorgt dat je gezichten in één keer als geheel kunt herkennen. In de linkerhelft van de hersenen worden juist de kleine details van gezichten bekeken en opgeslagen. 

Wat betekent gezichtsblindheid (prosopagnosie) in de praktijk?

Iemand kan zich niet herkennen in de spiegel. Diegene herkent niet de gezichten van de eigen partner, kinderen, ouders vrienden en andere bekenden. Ook niet op foto's. Nieuwe gezichten worden niet onthouden. Mensen in uniform of met allemaal dezelfde outfit lijken allemaal dezelfde. Het bemoeilijkt het kijken van een film of theaterstuk omdat de personages niet herkend worden.

Het is extra lastig als je iemands gezichtsuitdrukking niet herkent. Dan weet je niet goed hoe diegene zich voelt.

• We hebben een speciale pagina geschreven over gezichtsblindheid (prosopagnosie).
• Lees ook onze pagina over het niet herkennen van gezichtsuitdrukkingen/emoties, en de pagina sociale cognitie. 
• De laatste pagina die we noemen is niet onbelangrijk: het niet herkennen van voorwerpen en patronen. 
  
  Het heeft allemaal te maken met de gyrus fusiformis. 

Omgaan met gezichtsblindheid

In de revalidatiekliniek leert iemand vaak al hoe je kunt omgaan met beperkingen en hoe je gezichten beter kunt herkennen (compensatiestrategie). Mensen leren dan goed op te letten op details zoals een snor, een bril, de manier van lopen, een specifieke geur of de haarkleur.Je kan ook afspreken met bekenden dat ze hun naam noemen als ze je ontmoeten of binnenkomen. Bij familie of vriendenbijeenkomsten kan je vragen of iedereen een naambordje draagt.

In de film van Oliver Sacks zie je hoe de man die zijn vrouw voor een hoed aanzag per ongeluk naar de kapstok grijpt, maar in plaats daarvan het hoofd van zijn vrouw vastpakt. Oliver Sacks, die zelf ook gezichtsblindheid heeft, was daarnaast neuroloog. Bekijk hier een filmpje dat uitlegt wat het betekent als je voorwerpen niet herkent en als je personen niet herkent.

RECLAME!

Bronnen