Hersenvliesontsteking / meningitis

Een hersenvliesontsteking is wat het woord al zegt: een ontsteking van de hersenvliezen; de beschermende lagen om de hersenen, ook wel bekend als meningitis

Vaak is er een mengbeeld van zowel hersenvliesontsteking als ook een hersenontsteking (encefalitis), dan wordt dat meningo-encefalitis genoemd.

Meningitis kan worden veroorzaakt door bacteriën, schimmels, chemische irritatie of medicijn-allergieën, neurosarcoïdose en tumoren.

Er zijn drie bacteriën die meningitis kunnen veroorzaken:

  • Meningokok
  • Pneumokok
  • Haemophilus influenzae type b (Hib)
    Voor deze variant worden kinderen sinds 1993 ingeënt bij de DKTP-prik.

De genoemde bacteriën leven bij sommige mensen geheel onschuldig in het bovenste deel van het ademhalingskanaal in de neus-keelholte. Wanneer deze bacterie (met name de meningokok) de ademhalingswegen verlaat en via de bloedstroom de hersenvliezen bereikt, ontstaat meningitis.

 

Klachten bij hersenvliesontsteking / meningitis:

(hoge) koorts, toenemende hoofdpijn, griepachtige verschijnselen, misselijkheid en braken, nekstijfheid (maar die ontbreekt ook soms!) soms huidafwijkingen; paars rode vlekjes, en later stadium slaperigheid.

 

Gevaar van zwelling van de hersenen:

De hersenen zitten beschermd in het harde omhulsel, de schedel. Wanneer de hersenen gaan zwellen door een ontsteking, houdt de schedel de zwelling tegen waardoor de gezwollen hersenen een andere richting zoeken.

 

Hierdoor kunnen ze naar beneden drukken, op de hersenstam. Vanuit dit gedeelte van de hersenen worden de levensbelangrijke functies zoals de ademhaling en hartslag geregeld.

 

Wanneer deze situatie onbehandeld is, stijgt de hersendruk en kan de hersenstam ophouden met functioneren en kan de patiënt overlijden. Daarom is het belangrijk dat er spoedig medisch wordt ingegrepen.

 

Langetermijngevolgen hersenvliesontsteking/meningitis:

Als de ziekenhuisperiode met acute zorgen voorbij is, hebben veel meningitispatiënten nog klachten. Het herstel kan weken tot maanden, zelfs jaren in beslag nemen.

 

Bij sommigen duurt het herstel langer en sommigen zullen helaas niet meer  op het oude niveau kunnen functioneren. Jongere patiënten herstellen soms sneller dan oudere patiënten.

 

Zowel de virale meningitis als bacteriële meningitis kunnen de eerste tijd nog hoofdpijn geven als ook vermoeidheid, geheugenproblemen, leer-/concentratieproblemen, niet in grote gezelschappen kunnen functioneren, geen druk of stress aan kunnen en sneller geïrriteerd zijn.

Epilepsie kán een gevolg zijn van een bacteriële meningitis evenals gehoorschade.

 

Soms wordt ook genoemd overgevoeligheid voor licht en geluid en minder doelbewust handelen in het leven.

 

Met name na een pneumokkokenmeningitis zal een klein aantal
patiënten ernstige mentale en lichamelijke achterstand kunnen oplopen.

Sommige patiënten zullen afhankelijk worden van een rolstoel en de volledige verzorging van anderen. Een aantal patiënten zal niet
(meer) aan het arbeidsproces kunnen deelnemen of een stap terug moeten doen.

Een aantal kinderen zal geen regulier onderwijs kunnen
volgen of moet overstappen naar bijzonder onderwijs. Een klein
aantal zal helemaal geen onderwijs kunnen volgen.

 

Bij kinderen die in de loop van het eerste levensjaar een hersenvliesontsteking oplopen, kunnen een ernstige complicatie overhouden; een cerebrale parese of hersenverlamming. Zie pagina Cerebrale Parese.

 

Mogelijke restverschijnselen na een virale infectie (virus)

Hoofdpijn
Duizeligheid
(extreme) Vermoeidheid
Geheugenproblemen
Evenwichtsklachten
Concentratie-/leerstoornissen
Gedrags-/gemoedsveranderingen
Depressiviteit
Gewichtsverlies

Gevoeligheid voor licht

Overgevoelige hoofdhuid voor warmte en kou

 

Mogelijke restverschijnselen na bacteriële infectie

Doofheid
Hoofdpijn
Vermoeidheid
Concentratiestoornissen
Leerproblemen
Visuele problemen
Epilepsie
Geheugenklachten
Storingen aan de motoriek
Duizeligheid
Evenwichtsstoornissen
Depressiviteit
Algemene gedragsveranderingen ( in zichzelf gekeerd of heel druk)

Plotseling gemoedsveranderingen
Agressieve buien of woede-aanvallen
Angstaanvallen

 

 

De lagen van de hersenvliezen

Anatomie: Om de hersenen heen liggen de hersenvliezen. Deze hersenvliezen vervullen een functie in de voeding van de hersenen en dienen ook als stootkussen, ter bescherming van de hersenen. De lagen zijn opgebouwd van buiten naar binnen:

  • Hoofdhuid 
  • Sub-arachnoïdale ruimte
  • Zachte hersenvlies (pia mater)

 

39854vlies.jpg

Filmpje over hersenvliesontsteking /meningitis

Bekijk via deze link meer you tube filmpjes van Meningitis Stichting 

Telefoonlijn voor uw vragen

Er is een telefoonlijn voor al uw vragen over meningitis, gerund door vrijwiligers van de  Nederlandse meningitis stichting: https://www.meningitis-stichting.nl/contact/

 

Downloads:

bt virale meningitis.pdf
PDF – 47,1 KB
menigitis lange termijn gevolgen.pdf
PDF – 52,6 KB

 

Lees meer...

Lees meer.. ook over mengbeeld encefalitis en meningitis

Lees meer... op de site van Vereniging van Neurologen

Lees meer... op de site van Nederlandse Meningitis Stichting

Lees meer..  één derde van de kinderen houdt klachten over

Engelse wetenschappers van het University College in Londen volgenden gedurende drie jaar 570 kinderen die ooit een hersenvliesontsteking, ook wel meningitis genoemd, hadden gehad.

Uit de studie bleek dat een op de drie jongeren die aan de infectieziekte behandeld werd er later psychische problemen aan overhoudt, epilepsie ontwikkelt of leerproblemen kent.

 

 

Bronnen:

www.gezondheidsnet.nl/hersenen-en-geheugen/hersenvliesontsteking. (z.d.). Geraadpleegd van https://www.gezondheidsnet.nl/hersenen-en-geheugen/hersenvliesontsteking

Cohn, K. A., Thompson, A. D., Shah, S. S., Hines, E. M., Lyons, T. W., Welsh, E. J., & Nigrovic, L. E. (2011). Validation of a Clinical Prediction Rule to Distinguish Lyme Meningitis From Aseptic Meningitis. PEDIATRICS, 129(1), 46–53. https://doi.org/10.1542/peds.2011-1215

Eyskens, E., Feenstra, L., Meinders, A. E., Vandenbroucke, J. P., & Van Weel, C. (1997). Codex Medicus (10e ed.). Maarssen, Nederland: Elsevier Gezondheidszorg.

Hersenletsel-uitleg

Hersenstichting - Home [Foto]. (z.d.). Geraadpleegd op 18 januari 2016, van https://www.hersenstichting.nl/

Kuks, J. B. M., Snoek, J. W., Oosterhuis, H. G. J. H., & Fock, J. M. (2003). Klinische neurologie (15e ed.). Houten, Nederland: Bohn Stafleu van Loghum.

NMS| Home. (z.d.). Geraadpleegd op 22 januari 2017, van https://www.meningitis-stichting.nl/

NVN - Nederlandse Vereniging voor Neurologie :: Home [Foto]. (z.d.). Geraadpleegd op 18 januari 2016 van https://www.neurologie.nl/

Richtlijn Lymeziekte. (2013, 17 juli). Geraadpleegd van https://www.rivm.nl/sites/default/files/2018-11/CBO%20richtlijn%20Lymeziekte%20definitief%20juli%202013.pdf

Vaessen, H. (2003). Neuropsychologische restverschijnselen na bacteriële meningitis. Neuropraxis, 7(4), 94–98. https://doi.org/10.1007/bf03099819