Dysartrie

Je wilt wat zeggen maar je hebt grote moeite met een juiste uitspraak van de woorden. Je spraak is onduidelijk, monotoon en nasaal. Ook kan het volume van je stem te zacht zijn of lijkt het alsof je een dronkenmanspraat hebt. Bij dysartrie is er in het algemeen weinig controle over de spraak doordat er een probleem is met het gebruik van de spieren van de lippen, tong, gehemelte en stembanden.

Dysartrie kan op heel veel verschillende manieren ontstaan. Zo kan het plotseling ontstaan na bijvoorbeeld een CVA (beroerte), een hersentumor of enig andere hersenbeschadiging. Het kan ook ontstaan door een progressieve ziekte zoals Multiple sclerose (MS), de ziekte van Parkinson en Amyotrofische Lateraal Sclerose (ALS).

Dagelijkse problemen

  • Onduidelijke tot onverstaanbare spraak
  • Verandering in het spreektempo: iemand gaat steeds sneller praten of spreekt juist erg langzaam en slepend
  • Eentonige spraak: alles wordt op één toon gezegd en woorden in een zin krijgen onvoldoende of geen klemtoon
  • Te hoog of te laag stemgeluid
  • De stem kan hees klinken of heel erg zacht zijn
  • Oppervlakkige en krachteloze ademhaling of juist heel hoorbaar in- en uitademen
  • Het ongewild herhalen van lettergrepen, woorddelen of zinsdelen (niet te verwarren met stotteren).
  • De spraak kan haperend klinken door het los van elkaar uitspreken van lettergrepen of de lettergrepen kunnen juist te veel in elkaar overvloeien.

Hersengebieden betrokken bij dysartrie

Dysartrie wordt veroorzaakt door zwakte van de spieren die nodig zijn voor spraak. Ook kunnen de hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor de controle van spieren en bewegingen zijn aangedaan. Mogelijke betrokken gebieden zijn dan bijvoorbeeld de motorische schors, de substantia nigra of de kleine hersenen. Soms ligt het probleem ook bij de verbinding tussen hersencellen en de spieren.  

Tips bij dysartrie

Voor de tips is het van belang duidelijk te hebben welk probleem er precies op de voorgrond staat. Heb je bijvoorbeeld last van te snel praten, dan kun je er bijvoorbeeld aan werken om langzamer te praten.

  • Hulp van een logopedist kan zeer nuttig zijn.        
  • Probeer je lippen en tong meer te bewegen
  • Probeer duidelijk te praten
  • Gebruik je ademhaling om je spraak duidelijker te krijgen
  • Probeer te denken aan andere vormen van communicatie zoals het gebruik van gebaren of computers
  • (voor familie en vrienden) geef de degene die praat de tijd en vraag om opheldering wanneer je niet begrijpt wat degene bedoelt.

 

bron:
hersenletsel-uitleg team neuropsychologie
www.asha.org/public/speech/disorders/dysarthria/)