FNS

Functionele Neurologische Stoornis

Een functionele stoornis betekent dat er een onvermogen is (een hapering) van de hersenen, om signalen op de juiste manier te verzenden en te ontvangen. In het Engels heet deze aandoening FND; Functional Neurological Disorder.

Er kunnen motorische, sensorische en/of cognitieve symptomen zijn die niet passend zijn met andere aandoeningen.

In 2018 heeft de Wereld Gezondheidsorganisatie, de WHO, een nieuwe beschrijving van ziektebeelden aanvaard. Er zijn wijzigingen onder meer waardoor (tijdelijke) klachten van pijn en (tijdelijke) motorische stoornissen nu als een symptoom van FNS worden erkend, mits ze niet uit een ander ziektebeeld zijn te verklaren.

De Internationale classificatie van ziekten (International Classification of Diseases  /ICD 11) heeft de eerdere classificatie van de WHO opgevolgd; FNS is erkend als neurologische ziekte. De eerdere versie ICD 10 is wel in te zien online.

Er is bij FNS geen sprake van schade aan de hersenen, maar het zenuwstelsel functioneert niet zoals het zou moeten.
Binnen de neurologie zijn meerdere nóg onbegrepen aandoeningen die behoorlijke consequenties hebben voor de mensen, maar waarbij de wetenschap nog geen antwoord heeft over de oorzaak. Waar in het brein gaat er iets mis? Is het de software en/of hardware? Worden de klachten veroorzaakt door emoties? Zijn er andere factoren?

Alles is zo nauw verbonden met elkaar dat er waarschijnlijk over een x aantal jaren wel antwoorden zijn. Er valt nog veel te onderzoeken in de medische wereld.

Wij verzoeken deskundigen in Nederland ons te contacten als zij aanvullende kennis hebben.


Mensen met FNS noemen even vaak fysieke beperkingen, emotionele problemen en verminderde gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven als mensen met andere neurologische aandoeningen.

Scans geven geen uitsluitsel behalve in sommige situaties een fMRI = functionele MRI. De tabel van structurele MRI-onderzoeken bij functionele neurologische aandoeningen toonden o.a. verminderde hypofyse-volumes. (Atmaca et al., 2016; Yildirim et al., 2012)

Zie afbeelding voor de andere uitkomsten. De pijlen in de afbeelding tonen stijgingen of dalingen van de regionale hersenstructuur in vergelijking met gezonde controles. Maar het is niet bekend of de vindingen in de MRI's stoornisspecifiek zijn of nauwer gerelateerd zijn aan uitlokkende (predisponerende) risicofactoren en / of veranderingen door het compenseren.

Symptomen

De symptomen kunnen heel divers zijn en meestal is er een combinatie van symptomen zoals:

 

  • loopstoornissen
  • zwakte in ledematen
  • op epilepsie lijkende aanvallen, psychogene niet-epileptische aanvallen (PNEA), wegrakingen, blackouts
  • tremoren (trillingen en schokkende bewegingen)
  • verlammingen
  • doof gevoel in de huid, sensaties in het gevoel
  • veranderd gevoel in arm, been of gezicht aan één zijde van het lichaam (hemisensorisch syndroom)
  • spasmes in aangezicht
  • hoofdpijn
  • minder goed kunnen horen
  • met tussenpozen minder goed kunnen zien, blurring, wazig zien, dubbel zien
  • vermoeidheid
  • slaapproblemen
  • cognitieve problemen
  • chronische pijn, in meer of mindere mate.

 

Oorzaken

Bij navragen worden vaak wel uitlokkende omstandigheden genoemd als een ongeval, griep, ziekte, ziekte waarbij men enige tijd op bed moest blijven, migraine of migraine gelijkende hoofdpijnaanval, narcose, hevige emoties, na dissociatie of paniekaanvallen. Er zijn niet altijd uitlokkende oorzaken te vinden.


Multidisciplinaire behandelopties door o.a. goed getrainde fysiotherapeuten, zie www.stichtingfns.nl/fns-net/, pijntherapeuten en/of psychologen kunnen soms een deel van de klachten verminderen.

 

Film
In de film hieronder komen de neurologen Rien Vermeulen (AMC) en Jon Stone (NHS Lothian), Honorary Professor in Neurology (University of Edinburgh) een fysiotherapeut en een psychiater aan het woord en zij geven uitleg over de aandoening FNS. Met dank aan https://www.stichtingfns.nl/

Patiëntenbelangenorganisatie

In Nederland bepleit Stichting FNS betere zorg voor patiënten met FNS: zie www.stichtingfns.nl

Zij tonen ook een lijst met recente wetenschappelijke artikelen ver FNS https://www.stichtingfns.nl/wetenschap/

Download

FND Functional Neurological Disorders Neuropsychiatric associations with.. PDF
PDF – 496,7 KB 1821 downloads

Boek: Tussen de oren?
Misverstanden over functionele neurologische stoornis (FNS)

Auteur: Rien Vermeulen Joop Bouma

Stukje samenvatting:
Ineens wil je been niet meer, gewoon lopen lukt niet. Plotseling gaan je handen trillen. Je spieren trekken op de gekste momenten ongecontroleerd samen. Je denkt dat er iets mis is in je hoofd. Alles wat je altijd deed zonder nadenken, gaat niet meer vanzelf. Maar, de dokter kan niets vinden. Deze klachten kunnen het gevolg zijn van een Functionele Neurologische Stoornis (FNS). FNS is een hapering in het verzenden en ontvangen van signalen in de hersenen. In Nederland krijgen jaarlijks naar schatting tweeduizend patiënten de diagnose FNS. Dit boek laat zien waaraan je FNS kunt herkennen, waar de patiënt tegenaan loopt en hoe FNS te behandelen is.

bronnen:
Handbook of Clinical Neurology - Functional Neurological Disorders (139), Jon Stone ea)

https://www.stichtingfns.nl/

https://www.neurosymptoms.org/

https://med.stanford.edu/psychiatry/patient_care/fnd.html

https://neuro.psychiatryonline.org/doi/full/10.1176/appi.neuropsych.16110302

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17478592

https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/mds.21687

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4277679/?fbclid=IwAR2XYwOUS_Ki8s2bC8NfaZlXTMR9MsFAu_MUgyEJ5xLfLc_h7n1QVn_9oL0

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6484222/


Anderson KE, Gruber-Baldini AL, Vaughan CG, et al.: Impact of psychogenic movement disorders versus Parkinson’s on disability, quality of life, and psychopathology. Mov Disord 2007; 22:2204–2209 Crossref, Medline, Google Scholar
Atmaca M., Baykara S., Mermi O., Yildirim H., Akaslan U. Pituitary volumes are changed in patients with conversion disorder. Brain Imaging Behav. 2016;10:92–95. []
Atmaca M., Aydin A., Tezcan E., Poyraz A.K., Kara B. Volumetric investigation of brain regions in patients with conversion disorder. Prog. Neuro-Psychopharmacol. Biol. Psychiatry. 2006;30:708–713. [PubMed] []

 

Carson A.J., Brown R., David A.S., Duncan R., Edwards M.J., Goldstein L.H., Grunewald R., Howlett S., Kanaan R., Mellers J., Nicholson T.R., Reuber M., Schrag A.E., Stone J., Voon V., Uk F.N.S. Functional (conversion) neurological symptoms: research since the millennium. J. Neurol. Neurosurg. Psychiatry. 2012;83:842–850. []

Carson A., Lehn A., Ludwig L., Stone J. Explaining functional disorders in the neurology clinic: a photo story. Pract. Neurol. 2016;16:56–61. []

 

LaFrance WC Jr, Deluca M, Machan JT, et al.: Traumatic brain injury and psychogenic nonepileptic seizures yield worse outcomes. Epilepsia 2013; 54:718–725Crossref, MedlineGoogle Scholar

Carson A, Stone J, Hibberd C, et al.: Disability, distress and unemployment in neurology outpatients with symptoms ‘unexplained by organic disease.’ J Neurol Neurosurg Psychiatry 2011; 82:810–813 Crossref, MedlineGoogle Scholar

Daum C, Hubschmid M, Aybek S: The value of ‘positive’ clinical signs for weakness, sensory and gait disorders in conversion disorder: a systematic and narrative review. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2014; 85:180–190Crossref, MedlineGoogle Scholar

Reuber M, Howlett S, Khan A, et al.: Non-epileptic seizures and other functional neurological symptoms: predisposing, precipitating, and perpetuating factors. Psychosomatics 2007; 48:230–238 Crossref, MedlineGoogle Scholar

Trimble M., Reynolds E. Handbook of Clinical Neurology. Elsevier; 2016. EA brief history of hysteria: from the ancient to the modern;; pp. 3-10. [ PubMed ] [  ]

Stone J, Carson A, Duncan R, et al.: Symptoms ‘unexplained by organic disease’ in 1144 new neurology out-patients: how often does the diagnosis change at follow-up? Brain 2009; 132:2878–2888Crossref, MedlineGoogle Scholar

Stone. J,, FRCP,  Mark Hallett, MD, Alan Carson, FRCPsych, Donna Bergen, MD, and Raad Shakir, FRCP,

Functional disorders in the Neurology section of ICD-11 A landmark opportunity. . 2014 Dec 9; 83(24): 2299–2301. doi: 10.1212/WNL.0000000000001063