Cortex orbitofrontalis

Woord vooraf: Het brein werkt als één geheel samen. Hersenfuncties lopen verspreid door de hersengebieden en komen voort uit de uitwisseling tussen de gebieden. Toch zijn er wel klachten aan te wijzen per hersengebied.

Wat betekent de naam?

Cortex betekent hersenschors. Daar bevinden zich de 'de grijze cellen' in het brein.
Orbito betekent oogkas.

Frontalis betekent vooraan in het hoofd.
Met de naam wordt dus de ligging in het hoofd aangeduid.

Functie

De cortex orbitofrontale (onderdeel van de prefrontale schors) is betrokken bij:

  • redeneren
  • plannen
  • beslissingen nemen op basis van informatie die het krijgt uit andere breinstructuren (geluid-, smaak- geur- tast- en visuele informatie (uit het secundaire visuele gebied slaapkwab of temporale kwab).
  • affectieve beslissingen (volgens Antonio Damasio van de Universiteit van Iowa)
  • aanleren van associaties tussen een stimulus en een bekrachtiger  lees: beloning of straf. (volgens Edmund Rolls van de Universiteit van Oxford)

 

Mensen met letsel in dit gebied hebben volgens Damassio vaak een onvermogen om emotionele prikkels te evalueren en/of beslissingen te nemen aan de hand van feedback (terugkoppeling) van sociaal-emotioneel relevante informatie.

 

Als in dit stukje hersenen zoveel input komt van zintuiglijke prikkels, én dit stukje brein o.a. emotionele prikkels moet evalueren is het bijna niet verwonderlijk dat het bij een deel van de mensen met overprikkeling bij hersenletsel effecten heeft op de emoties. Op onderstaande afbeelding lichtblauw.
orbitofrontal-1.jpg

Letsel in dit gebied

Letsels in dit gebied kunnen een scala aan gevolgen hebben zoals een ontremming in gedrag. Er kunnen problemen zijn als de relatie tussen de stimulus en de bekrachtigers omgekeerd zijn. dan wordt beloning juist straf en straf wordt beloning.
Letsels in de voorhoofdskwab kunnen leiden tot het frontaalsyndroom.
Dat is een dramatische verandering in sociaal gedrag en in het niet kunnen reguleren van de emoties. De persoonlijkheid van een persoon kan belangrijke veranderingen ondergaan na een letsel aan de frontale kwabben, vooral wanneer beide kwabben, links en rechts, zijn betrokken.
Over de veranderingen in het gedrag en reacties hebben we de pagina geschreven frontaalsyndroom.

Onderdeel van het limbische systeem

De cortex orbitofrontalis behoort tot het limbische systeem, afgeleid van het Latijnse woord limbus dat 'rand' betekent. Het limbische systeem ligt aan de rand onder de hersenkwabben.

Het hele limbische systeem wordt gevormd door een groep hersenstructuren in de grote hersenen die betrokken zijn bij emotie, emotieregulering, emotioneel geheugen, genot en motivatie. Hier worden onder andere hormonen geproduceerd en wordt de temperatuur en de eetlust geregeld. Schade aan het limbisch systeem kan het hormonale systeem uit balans brengen.
Het vermogen om honger of een gevoel van verzadiging waar te nemen is verminderd en emotionele reacties kunnen veranderen.

bronnen:

Damasio, A.R. (1994). Descartes' Error: Emotion, Reason and the Human Brain. Putnam, New York.
Hersenletsel-uitleg

Kessels, R., Eling, P., Ponds, R., Spikman, J & Zandvoort, M. van (Red.) (2012). Klinische neuropsychologie. Amsterdam: Uitgeverij Boom.

Nieuwenhuys, R., Voogd, J., Huijzen, C. van (1988). The human central nervous system: a synopsis and atlas (3de uitgave). Berlijn/Heidelberg/New York: Springer

Rolls, E. R. (1999). The brain and Emotion. Oxford University Press. Oxford.